Μυρτώ Τζανάκη

Η σχεδιαστική πρόταση του κέντρου τεχνών Σύρου παρουσιάζεται στην περιοχή του Λαζαρέτου που βρίσκεται 3 χλμ. έξω από το κέντρο της Ερμούπολης.

Η πρότασή μας πλαισιώνει το ιστορικό κτίριο του πρώην λοιμοκαθαρτηρίου Λαζαρέτα που χτίστηκε κατά το 1839 με 1841 από τον μηχανικό του Όθωνα, Βίλχελμ Φον Βάιλερ, (Wilhelm von Weiler). Ο ίδιος έχει χτίσει επίσης το πρώην «Στρατιωτικό Νοσοκομείο» στην οδό Μακρυγιάννη 2-4,στην Αθήνα. Σήμερα το κτίριο αποτελεί ένα οικοδόμημα με μεγάλη αρχιτεκτονική και ιστορική αξία το οποίο όμως βρίσκεται παραμελημένο σε πολύ κακή κατάσταση.

Το αρχικό κτίριο του λοιμοκαθαρτηρίου αποτελείται από 32 δωμάτια καραντίνας, τα οποία ήταν όλα αυτόνομα, στην μπροστινή όψη με ιδιωτικό μπαλκόνι και στην πίσω με ένα άνοιγμα έτσι ώστε να αερίζονται επαρκώς και να μην έρχονται οι ταξιδιώτες σε επαφή μεταξύ τους και ένα κοινόχρηστο προαύλιο στο οποίο εκατέρωθεν του υπήρχαν μικροί πύργοι έτσι ώστε να ελέγχεται η τήρηση των μέτρων. Οι πύργοι στην μπροστινή όψη ήταν χώροι του προσωπικού με δικό τους αυτόνομο προαύλιο και οι είσοδοι προσωπικού και ταξιδιωτών έχουν διαχωριστεί. Οι ταξιδιώτες που διέμεναν εκεί ήταν κυρίως για την αποφυγή εξάπλωσης της χολέρας και της πανούκλας που ήταν σε έξαρση εκείνη την εποχή. Στα 120 χρόνια λειτουργίας του κτιρίου έχει αλλάξει πολλές χρήσεις ακριβώς ημερομηνίες δεν είναι γνωστές αλλά γνωρίζουμε ότι από λοιμοκαθαρτήριο λειτούργησε για 30 χρόνια και μετέπειτα χρησιμοποιήθηκε ως καταφύγιο για τους πρόσφυγες της Κρήτης, ως φυλακή και τέλος ως άσυλο φρενοβλαβών.

Η πρόταση μας έχει ως σκοπό να προβάλλει την ιστορία του Λοιμοκαθαρτηρίου, τον σεβασμό στο τριγύρω φυσικό περιβάλλον το οποίο δεν έχει πειραχτεί καθόλου αλλά έχει ενισχυθεί στο εσωτερικό και να εντάξει το Λαζαρέτο στο σύνολο των ιστορικών μνημείων της Σύρου δίνοντας του τη λειτουργία ενός κέντρου τεχνών.

Σχεδιάσαμε ένα κτίριο συνολικής επιφάνειας 6.775 τμ. Διατηρήσαμε την μπροστινή όψη ως έχει με τους 2 πύργους να στεγάζουν ο αριστερός μόνιμες και εφήμερες εκθέσεις στους 2 ορόφους και ο δεξής τους εργασιακούς χώρους. Τα δωμάτια φιλοξενίας παραμένουν με μικρές αλλαγές στο εσωτερικό για την φιλοξενία καλλιτεχνών και πάνω από αυτά βρίσκεται ένα φυτεμένο δώμα χαμηλής φύτευσης. Συνολικά οι χώροι πρασίνου καταλαμβάνουν 1.200τμ με το φυτεμένο δώμα και τις υδροπονικές καλλιέργειες που βρίσκονται στον όγκο δίπλα από τον αριστερό πύργο. Τονίζουμε ιδιαίτερα ότι το μεγαλύτερο μέρος της παρέμβασης μας έχει εφήμερο χαρακτήρα εκτός από τον όγκο που προαναφέραμε ο οποίος στεγάζει ένα καφέ /εστιατόριο με ξύλινη βεράντα και βοηθητικούς χώρους.
Το στέγαστρο καθώς και η διαδρομή που περικλείει το κτίριο σχεδιάστηκαν με σκοπό να φιλοξενήσουν φεστιβάλ, παραστάσεις εκθέσεις και γενικότερα καλλιτεχνικά δρώμενα. Πρόκειται για μια μεταλλική κατασκευή η οποία μπορεί να αφαιρεθεί και να ελευθερώσει το κτίριο για οποιαδήποτε άλλη λειτουργία.