Διάλογοι #6: Το σπίτι ενός συνηθισμένου ανθρώπου

Σχεδιαστήριο 5
Τμήμα Αρχιτεκτόνων, Πανεπιστήμιο Πατρών
Τρίτη 28 Μαρτίου 2023, 19.00

Φέτος συμπληρώνονται εκατό χρόνια από την πρώτη κυκλοφορία στο Παρίσι του 1923 του εμβληματικού βιβλίου του Le Corbusier, Vers une architecture το οποίο κυκλοφορεί στα ελληνικά σε μετάφραση του Παναγιώτη Τουρνικιώτη με τίτλο Για μια αρχιτεκτονική, Αθήνα, Εκκρεμές 2004. Στην εισαγωγή του στη δεύτερη έκδοση, ο Le Corbusier αναφέρει ότι σήμερα, το 1924, «η Αρχιτεκτονική ασχολείται με το σπίτι, το συνηθισμένο και κοινό σπίτι για τους φυσιολογικούς και κοινούς ανθρώπους. Έχει παρατήσει τα παλάτια. Αυτό αποτελεί σημείο των καιρών» (σ. ΙΙΙ). Στο κείμενο αυτό που έχει το χαρακτήρα μανιφέστου της μοντέρνας αρχιτεκτονικής, διατυπώνονται οι βασικές αρχές του διεθνούς ύφους, εμφανίζονται διάσημες ρήσεις του le Corbusier όπως ότι το σπίτι του κοινού ανθρώπου, το σπίτι του καθενός είναι «μια μηχανή για να κατοικείς» και προκρίνεται η αισθητική των μηχανικών που, προορισμένοι να εξυπηρετήσουν λειτουργικές ανάγκες, χρησιμοποιούν πρωτογενείς γεωμετρικές μορφές. Ο Le Corbusier πίστεψε ότι μέσω της θεμελίωσης οικιστικών προτύπων και της τυποποίησης που εξασφάλιζε η βιομηχανική πρόοδος, μέσω της εξασφάλισης επαρκούς αερισμού, φυσικού φωτισμού και καλών συνθηκών υγιεινής, θα μπορούσε να συντελεστεί μια ουσιαστική αναβάθμιση του τρόπου ζωής των απλών ανθρώπων. Η αναβάθμιση αυτή πίστεψε ότι θα ήταν τόσο ουσιαστική ώστε θα απέτρεπε ακόμα και την επανάσταση, δηλαδή ουσιαστικά θα επέτρεπε να εξασφαλιστούν ειρηνικά μέσω της αρχιτεκτονικής, εκείνες οι συνθήκες που οι επαναστάτες διεκδικούσαν με βία και με πόλεμο. Σήμερα που υπάρχει μια αλλεργία για οποιονδήποτε μας λέει πώς να ζήσουμε, ποια είναι τα οικιστικά πρότυπα και πώς αυτά σχετίζονται με όσα προέκρινε το ουτοπικό κείμενο του Le Corbusier; Πώς αντιμετωπίζουμε γενικότερα στις εικαστικές τέχνες το θέμα των μοντέρνων ουτοπιών των αρχών του εικοστού αιώνα, γνωρίζοντας τη χρεωκοπία των
περισσότερων από αυτές;

Συμμετέχουν με δεκάλεπτες εισηγήσεις:
Δούκας Καπάνταης, Διευθυντής Ερευνών στο Κέντρο Ερεύνης της Ελληνικής Φιλοσοφίας της Ακαδημίας Αθηνών και συνεργαζόμενος καθηγητής στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, Λογοτέχνης
Γιώργος Α. Πανέτσος, Καθηγητής αρχιτεκτονικού και αστικού σχεδιασμού, Τμήμα Αρχιτεκτόνων, Πανεπιστήμιο Πατρών
Βασιλική Πετρίδου, Ομότιμη καθηγήτρια ιστορίας και θεωρίας της αρχιτεκτονικής, Τμήμα Αρχιτεκτόνων, Πανεπιστήμιο Πατρών
Αγάπη Πρωίμου, Επίκουρη καθηγήτρια αρχιτεκτονικού σχεδιασμού, Τμήμα Αρχιτεκτόνων, Πανεπιστήμιο Πατρών
Δρ Ελπίδα Ρίκου, TWIXTlab, Ανθρωπολόγος, Εικαστικός
Συντονίζει ο Κωνσταντίνος Β. Πρώιμος, Επίκουρος καθηγητής, Τμήμα Αρχιτεκτονικής, Πανεπιστήμιο Πατρών, Διδάσκων στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, κριτικός τέχνης και επιμελητής εκθέσεων